Zehra Özdemir Yazarın Tüm Yazıları
Zehra Deniz ÖZDEMÄ°R Manavgat DoÄŸançam köyünde doÄŸdu. Ä°lkokulu DoÄŸançam'da, Ortaokul ve Liseyi Manavgat'ta okudu. Bursa UludaÄŸ Üniversitesi Ziraat Fakültesini bitirdi. Ahmetlerli Mustafa Özdemir'le evli ve iki çocuk annesi olan Zehra Özdemir, ...
BAHARIN GETÄ°RDİĞİ BAYRAM GÜNLERÄ°
Nevruz ve Hıdırellez
Zaman hiç de ritmini bozmadan bildiÄŸi gibi ilerleyip duruyor. Bazen içine düÅŸtüÄŸümüz hengamenin farkında bile olmadan bir de bakmışız günler aylar, mevsimler hatta yıllar geçivermiÅŸ. Acaba geçen zamanın hatta koskoca bir ömrün nasıl da geçiverdiÄŸini fark edememek insanoÄŸlunun zamana karşı bir kayıtsızlığı mı yoksa zamanın hiç de bize aldırmadan sessizce yoluna devam etmesi midir? Hangisi olursa olsun bir gerçek var ki zaman su gibi akıp gidiyor.
Ä°ÅŸte bir kışı yollayıp bir baharı selamladığımız günlerdeyiz. Bahar, yani ilk bahar, hayatın adeta kış uykusundan uyandığı bir mevsim. Hayatımızda her mevsimin ayrı bir güzelliÄŸi ve ayrı bir deÄŸeri olsa da ilkbaharın ruhumuzda bıraktığı etki bir baÅŸkadır.
21 Mart Nevruz Bayramı
Ä°lkbahar zaten çaÄŸlar boyu bir yenilenmenin bir baÅŸlangıcın doÄŸadaki uyanışın simgesi sayılıyor. Bütün Türk dünyasında 21 Martta kutlanan Nevruz gibi, 6 Mayıstaki Hıdrellezde baharla birlikte hayatımıza girmiÅŸ güzel günlerdendir. Bunlar adeta yeni yılın 1 Ocakta deÄŸil, baharla birlikte baÅŸladığını hatırlatıyor insanlığa.
Nevruz, doÄŸanın uyanışını temsil ederken aynı zamanda Türklerin Ergenekon’da demir daÄŸları eritip tarih sayfasına çıktığı günü de temsil eder. Bu nedenle Nevruz’da insanlar ateÅŸ yakarak üstünden atlama geleneÄŸini hala sürdürmektedir ve Nevruz ateÅŸinin Türk milletinin tarihten gelen barış ve huzura yaptığı bir çaÄŸrı olduÄŸu anlatılır. Bu yönüyle Nevruz Türklerin yeni bir yıla baÅŸladığını anlatan bahar bayramıdır.
5 - 6 Mayıs Hıdırellez günü
Hıdırellez de Nevruzu tamamlayan ve baharın önündeki yazı müjdeleyen bolluk ve bereket günüdür. Tarihte bilinen en eski bayram olarak bilinen Hıdırellez doÄŸanın canlanıp adeta ayaÄŸa kalktığı bir baÅŸlangıcı anlatır. Ä°nanılır ki o gün, tüm evlere bereket yaÄŸar ve doÄŸayla birlikte her ÅŸey yenilenir. Türk kültürünün manevi unsurlarındandır.
UNESCO, Hıdırellez Bayramını “Ä°nsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi” alarak tarihsel ve kültürel önemini tescillemiÅŸtir. Yaygın bir inanışa göre de Hıdırellez geleneÄŸi Ä°slam öncesinden kalan ve birçok ülkede kutlanan bir gündür.
ÖlümsüzlüÄŸe kavuÅŸan Hızır Aleyhisselam’ın bahar aylarında insanlar arasında dolaÅŸarak zor durumda olanlara yardım ederek bolluk, bereket ve saÄŸlık dağıttığına inanılıyor. BaÅŸka bir anlatıma göre 5 Mayıs Hızır ve Ä°lyas peygamberlerin buluÅŸtuÄŸu gün olarak kabul ediliyor. Ayrıca Hıdırellez günü her türlü dileÄŸin onlar tarafından kabul edildiÄŸine inanılır. Hadi öyleyse bugün siz de bir dilek tutun!
Hıdırellez Gelenekleri Nelerdir?
Dünyanın birçok yerinde birbirinden farklı Hıdırellez etkinlikleri olduÄŸu biliniyor. Bunlardan bazıları ÅŸöyle anlatılıyor:
“Anadolu’da halk beyaz renkli elbiseler giyerek gün doÄŸmadan önce yeÅŸil kırlarda eÄŸlenmeyi tercih ediyor. Kutlamalar genellikle aÄŸaçlık alanlar, su kenarları, bir türbe veya yatırın yanında yapıldığı için bu alanlara ‘Hıdırlık’ adı veriliyor.”
“GeleneÄŸe uygun olarak Anadolu’nun birçok yerinde Hıdırlık adı verilen mesire alanlarında, halk tarafından kutsal kabul edilen, adak adanan, bez baÄŸlanan bazı yerler bulunuyor.”
“Bazı yörelerde aÄŸrılar ve hastalıklar için ÅŸifa olduÄŸuna inanılan Hızır Sopası geleneÄŸi mevcut. Bu sopa aÄŸrı olan yerlere vurularak aÄŸrının geçeceÄŸine inanılıyor.“
“Biga’da ise Romanlar, bereket ve saÄŸlık için sabah namazından sonra uyumayarak Hıdırellez’i yerde yuvarlanarak kutluyor.”
“Talih ve kısmet açmak isteyen genç kızlardan yüzük, kolye, küpe gibi eÅŸyaları bir çömleÄŸe atmaları isteniyor. ÇömleÄŸin üzerine su ekleniyor ve aÄŸzı kapatılıp bu ÅŸekilde bekletiliyor.”
“Anadolu’da evdeki her kiÅŸi için 7 nohut veya 7 fasulye ekiliyor ve kiÅŸilerin başına gelebilecek kötülüklerin nohutun veya fasulyenin başına gelmesi dileniyor.”
Neden Ateşten Atlanıyor?
Hıdırellez denilince de ateÅŸten atlama. Bunun sebebi ise ateÅŸten atlayan kiÅŸilerin hastalıklardan korunduÄŸuna inanılması. AteÅŸten atlama Hıdırellez’in en yaygın geleneÄŸi olarak biliniyor.
Hıdırellez için özellikle insan ve doÄŸa sevgisi çok önemlidir. Manevi kültürlerimizin yok olmaması için nesilden nesle geçen bu geleneklerin sürdürülmesi çok önemli.
Dileklerinizin kabul edilmesi ve gelen güzel mevsimlerin sizlere güzellikler getirmesi dileÄŸiyle…