İBRETLİK BİR ŞİİR VE BİR AYETİN ANLAMI
Derleyen: Mehmet ARSLAN
Ne çekiyorsak, cehaletten ve bilgisizlikten çekiyoruz.
AşıkpaÅŸazade’nin Türk Diliyle Ä°lgili Yazdığı Åžiir ve Anlamı
(Osmanlı Türkçesiyle)
KAMU DÄ°LDE VARÄ°DÄ° ZABT U USÛL
BUNLARA DÜÅžMİŞİDÄ° CÜMLE ‘UKÛL
TÜRK DÄ°LÄ°NE KÄ°MSENE BAKMAZIDI
TÜRKLERE HERGÄ°Z GÖÑÜL AKMAZIDI
TÜRK DAKI BÄ°LMEZÄ°DÄ° OL DÄ°LLERÄ°
Ä°NCE YOLI OL ULU MENZÄ°LLERÄ°
BU GARÎB-NÂME ANIN GELDÄ° DÄ°LE
KÄ°M BU DÄ°L EHLÄ° DAKI MA‘NÎ BÄ°LE
TÜRK DÄ°LÄ°NDE YA‘NÎ MA‘NÎ BULALAR
TÜRK Ü TÂCÄ°K CÜMLE YOLDAÅž OLALAR
YOL Ä°ÇÄ°NDE BÄ°R BÄ°RÄ°NÄ° YÄ°RMEYE
DÄ°LE BAKUP MA‘NÎYÄ° HOR GÖRMEYE
TÂ KÄ° MAHRÛM OLMAYA TÜRKLER DAKI
TÜRK DÄ°LÄ°NDE AÑLAYALAR OL HAK[K]I
****
(Bugünkü Türkçeyle)
Bütün dillerde ifâde ÅŸekilleri vardı
Herkes bunlara raÄŸbet ederdi
Türk diline kimsecikler bakmazdı
Türkleri kimseler sevmezdi
Türk ise zâten bilmezdi bu dilleri
Ä°nce ifâde usûllerini, ifâde biçimlerini
Ä°ÅŸte Garîb-Nâme bunun için yazıldı
Yalnız Türkçe bilenler de gerçeÄŸi anlasınlar diye
Yani Türk dilinde gerçeÄŸi bulsunlar
Türklerle Ä°ranlılar hep yoldaÅŸ olsunlar diye
Ä°fâde hususunda birbirlerini kötülemesinler
Dile bakıp manâyı hor görmesinler diye
Bu suretle Türkler de mahrum olmasınlar
Hakk'ı dillerinde anlasınlar diye.
ÂÅžIK PÂŞ (1400-1484) - En bilinen eserleri ; ÂşıkpaÅŸazâde Tarihi ; Yani Tevârîh-i Âl-i Osman/Osmanlı Tarihi ile Kurucu unsur (ötelenen) Türklerin anlatıldığı Ä°stanbul Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan "Ä arîb-Nâme" si /Divan ÅŸiiri tarzındaki öyküleri, Mesnevisidir.
***
AÅžIK PAÅžA
ÂÅžIK PÂŞ (d. 1333): Ä arîb-Nâme (Sül. Ktp. Lâleli 1752 vr. 238a)
[ve mâ erselnâ min resülin illâ bilisâni kavmihi liyübeyyine lehüm]
(K 14:4 (14. Surenin 4. Ayeti): "Onlara apaçık anlatabilsin diye her peygamberi kendi halkının diliyle gönderdik!")
ÂşıkpaÅŸazâde Tarihi; Tevârîh-i Âl-i Osman, 1400 ila 1484 yılları arasında yaÅŸamış bir Vefai derviÅŸi olan ÂşıkpaÅŸazâde’nin yazdığı Osmanlı tarihi kitabıdır.
***
AşıkpaÅŸazade (AşıkpaÅŸanın torunu) Yıdırım Beyazıt ; Fetret Devri-Çelebi Mehmet; II.Murat; Fatih Sultan Mehmet ve II.Beyazıt dönemlerinde yaÅŸamıştır.
14. Ä°brahim suresi 4. Ayet:
[ve mâ erselnâ min resülin illâ bilisâni kavmihi liyübeyyine lehüm]
***
Bu Ayet’in ÇeÅŸitli Kur’an Tefsitlerindeki Türkçe Anlamı ve Açıklamaları Åžöyle:
Bayraktar Bayraklı Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur'an Meali
Onlara iyice açıklasın diye her peygamberi yalnız kendi kavminin dili ile gönderdik. Artık Allah dileyeni saptırır, dileyeni de doÄŸru yola iletir. Çünkü O, güçlüdür; hikmet sahibidir.
Mehmet Okuyan Kur’an Meal-Tefsir
(Allah'ın emirlerini) onlara açıklasın diye her elçiyi yalnız kendi kavminin diliyle gönderdik. Allah dileyeni (layık gördüÄŸünü) saptırır, dileyeni (layık gördüÄŸünü) de doÄŸru yola ulaÅŸtırır. O güçlüdür, doÄŸru hüküm verendir.
Edip Yüksel Mesaj: Kuran Çevirisi
Biz her elçiyi ancak halkının diliyle göndeririz ki onlara bildirebilsin. ALLAH dileyeni/dilediÄŸini saptırır, dileyeni/dilediÄŸini de doÄŸruya ulaÅŸtırır. O, Güçlüdür, Bilgedir.
Erhan AktaÅŸ Kerim Kur'an
Biz, mesajımızı anlaşılır olarak iletebilmesi için hiçbir resulü kendi halkının dilinden baÅŸka bir dille göndermedik. Allah, artık dileyen kimseyi saptırır, dileyen kimseyi de hidayete iletir. O, Mutlak Üstün Olan'dır, En Ä°yi Hüküm Veren'dir.
Süleymaniye Vakfı Meali
Biz, her resulü kendi halkının dili ile gönderdik ki onlar için her ÅŸeyi ortaya koysun. Bundan sonra Allah, sapıklığı tercih edeni sapık sayar, hidayeti tercih edeni de yoluna kabul eder. Daima üstün ve bütün kararları doÄŸru olan O'dur.
Ali Rıza Safa Kur'an-ı Kerim Gerçek
Onlara iyice açıklaması için, her elçiyi, kendi toplumunun diliyle gönderdik. Böylece, Allah, dilediÄŸini saptırır, dilediÄŸini de doÄŸru yola eriÅŸtirir. Çünkü O, Üstündür; Bilgelik ve Adaletle Yönetendir.
Mustafa Ä°slamoÄŸlu Hayat Kitabı Kur’an
Biz her peygamberi yalnızca kendi kavminin diliyle gönderdik ki, mesajı onlara açık ve net olarak iletsin. Bundan sonradır ki Allah isteyenin sapmasını dileyecek, isteyeni ise doÄŸru yola yöneltecektir: Zira her iÅŸinde mükemmel olan, hükmünde tam isabet kaydeden O'dur.
YaÅŸar Nuri Öztürk Kur'an-ı Kerim Meali
Biz, görevlendirdiÄŸimiz her resulü ancak kendi toplumunun diliyle gönderdik ki, onlara açık seçik beyanda bulunsun. Bunun ardından, Allah dilediÄŸini saptırır, dilediÄŸini de iyiye ve güzele kılavuzlar. Aziz'dir, Hakim'dir O!
Ali Bulaç Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı
Biz hiç bir elçiyi, kendi kavminin dilinden baÅŸkasıyla göndermedik ki, onlara apaçık anlatsın. Böylece Allah, dilediÄŸini ÅŸaşırtıp saptırır, dilediÄŸini hidayete erdirir. O, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.
Elmalılı (sadeleştirilmiş)
Ve biz her gönderdiÄŸimiz peygamberi, ancak bulunduÄŸu kavminin diliyle gönderdik ki, onlara iyice açıklasın; sonra da Allah dilediÄŸini sapıklık içinde bırakır, dilediÄŸini de hidayete erdirir. Ve O, öyle her ÅŸeye galip, tam hüküm sahibidir.
Muhammed Esed Kur'an Mesajı
Biz her elçiyi, mutlaka kendi halkının diliyle (vahyedilmiÅŸ bir mesajla) gönderdik ki, (hakkı) onlara açık (ve dolaysız) bir biçimde ulaÅŸtırabilsin; artık bundan sonra Allah (sapmayı) dileyeni sapıklık içinde bırakır, (doÄŸru yolu tutmayı) dileyeni de doÄŸru yola yöneltir, çünkü doÄŸru hüküm ve hikmetle edip eyleyen en yüce iktidar sahibi O'dur.
Diyanet Ä°ÅŸleri Kur'an-ı Kerim Türkçe Meali
Biz her peygamberi, ancak kendi kavminin diliyle gönderdik ki, onlara (Allah'ın emirlerini) iyice açıklasın. Allah, dilediÄŸini saptırır, dilediÄŸini de doÄŸru yola iletir. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.
Elmalılı Hamdi Yazır Kur'an-ı Kerim ve Yüce Meali
Ve biz her gönderdiÄŸimiz Resulü ancak bulunduÄŸu kavminin diliyle gönderdik ki onlara iyi beyan etsin sonra da Allah dilediÄŸini dalalette bırakır, dilediÄŸini de hidayete irdirir, ve öyle aziz hakim o
Süleyman AteÅŸ Kur'an-ı Kerim ve Yüce Meali
Biz, her elçiyi kendi kavminin diliyle gönderdik ki onlara açıklasın. Allah dilediÄŸini ÅŸaşırtır, dilediÄŸini yola iletir. O, azizdir, hüküm ve hikmet sahibidir.
Gültekin Onan
Biz hiç bir elçiyi kendi kavminin dilinden baÅŸkasıyla göndermedik ki onlara apaçık anlatsın. Böylece Tanrı, dilediÄŸini ÅŸaşırtıp saptırır, dilediÄŸini hidayete erdirir. O, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir.
Hasan Basri Çantay Kur'an-ı Hakim ve Meal-i Kerim
Biz hiçbir peygamberi kendi kavminin dilinden baÅŸkasıyle göndermedik ki (emr olunduklarını) onlara apaçık anlatsın. Artık Allah kimi dilerse sapdırır, kimi de dilerse doÄŸru yola götürür. O, (iradesinde) yegane (haakim ve) gaalibdir, tam hüküm ve hikmet saahibidir.
Ä°bni Kesir
Biz, her peygamberi kendi milletinin diliyle gönderdik ki; onlara, apaçık anlatsın. Bundan sonra Allah; dilediÄŸini saptırır, dilediÄŸini de doÄŸru yola iletir. Ve O; Aziz'dir, Hakim'dir.
Åžaban PiriÅŸ Kur'an-ı Kerim Türkçe Anlamı
Kendilerine apaçık anlatabilsin diye, her peygamberi kendi milletinin diliyle gönderdik. Allah dilediÄŸini sapıklıkta bırakır ve dilediÄŸini de doÄŸru yola çıkarır; güçlü olan, Hakim olan O'dur.
Suat Yıldırım Kuran-ı Kerim ve Meali
Biz her peygamberi, kendi milletinin lisanı ile gönderdik, ta ki onlara hakikatleri iyice açıklasın. Artık Allah dilediÄŸini saptırır, dilediÄŸini doÄŸru yola iletir. O azizdir, hakimdir (mutlak galiptir, tam hüküm ve hikmet sahibidir).
Ahmed Hulusi Türkçe Kur'an Çözümü
Biz her Rasulü kendi toplumunun lisanı ile irsal ettik ki, onlara en anlaşılır ÅŸekilde açıklasın... (Artık) Allah dilediÄŸini saptırır ve dilediÄŸine de hidayet eder... O, Aziyz'dir, Hakiym'dir.
Edip Yüksel (Eski Baskı) Mesaj: Kuran Çevirisi
Biz her elçiyi ancak halkının diliyle göndeririz ki onlara bildirebilsin. ALLAH dileyeni/dilediÄŸini saptırır, dileyeni/dilediÄŸini de doÄŸruya ulaÅŸtırır. O, Güçlüdür, Bilgedir.
Erhan Aktaş (Eski Baskı) Kerim Kur'an
Biz, mesajımızı anlaşılır olarak iletebilmesi için hiçbir rasulü kendi halkının dilinden baÅŸka bir dille göndermedik. Allah, artık dileyen kimseyi saptırır, dileyen kimseyi de hidayete iletir. O, Mutlak Üstün Olan'dır, En Ä°yi Hüküm Veren'dir./
(Uzun söze gerek var mı? Yorum sizin)
***