I – AKÇ’EL (AKÇA EL)
AKÇA KARISI ŞERİFE EBE’NİN ÖLÜMÜ
Anlatan: Zeynep Varol
Köyümüzdeki Şerife’ler hep onun adı. Mezarı Güğlen’de Yazı’nın ucunda. O
zamanlar Yazı, Dallı Biladan, Ümmü Dadı, Köroğlu Ekinliği hep ekilirmiş. O sene
Yazı’ya Akça’nın çocukları darı erkmişler. Domuz yemesin deyi de geceleri
beklerlermiş. Köyde erkek yok. Eli silah tutan her erkek askerde. Köydeki
işleri kızlar, kadınlar yapar, darıyı Şerife Ebe beklermiş. Bir gün gene kızlar
köye incir toplamaya gitmişler. İnciri toplayıp akşama Yazıya dönmüşler. Yazıda
tarlanın kenarında iyi kötü bir dam varmış. Evleri orası. Kızlar akşam incir
toplamadan gelince bakmışlar anaları evde yok. Çıra yakıp tarlayı, oluğun
başını filan aramışlar, bulamamışlar. Sonraki gün ararken bir taşın dibinde
kıvrılmış yatar bulmuşlar. Ölmüş.
Öteki tarlalarda da ekin bekleyenler varmış. Köye haber salmışlar.
Köyde Molla Mehmet’ten başka yola gidebilecek erkek yokmuş. O gelmiş. O
gelinceye kadar kadınlar mezarı kazmışlar, ölüyü yıkamışlar. Elde ne var ne yok
kefen yerine sarıp sarmalamışlar. Molla Mehmet kadınlara dönmüş:
“Cenaze cemaatle kılınır. Cemaat oluşturacak erkek yok. Cemaat siz
olacaksınız. Hadi abdest alın bakalım.”
Öyle yapmışlar. İmamın arkasında kadınlar saf durup namazı kılmışlar.
Hemen oracığa, tarlanın ucundaki birkaç mezarın yanına gömüvermişler.
Şerife Ebe şanslı kadınmış. Seferberlik ne demek! Seferberlikte ölüyü
kaldıracak bir cemaat her zaman bulunmazmış. Hatta bazılarına mezar bile nasip
olmazmış. Ya bir kurşunla ya da açlıktan ölür kalır, ölüsünü kurtlar, kuşlar
yermiş. Nice zaman sonra sırtlarıyla kemiklerini bulurlarmış. Şerife Ebe şanslı
kadınmış ki namazı kılınmış, mezara gömülmüş.
MUSA DEDE ÇOCUKLARI
Mehmet (Akça)
Ramazan, Şaban Koca’nın babası
Emine, Pantır’ın 4. eşi
MEHMET (AKÇA)
Eşi: Şerife, Musacık’ın kardeşi,
Ali kızı
Çocukları:
1 – Hatice (Çıtırak)
2 – Mustafa Kocaakça (Akça Mustafası)
3 – Havana, Mehmet Aslan (Koca Mehmet) eşi
4 – Musa Akça
5 – Elif, Hasan Güngör (Topal Hasan) eşi
6 – Yusuf Küçükakça (Höke Yusuf)
HATİCE (ÇITIRAK)
Çıtırak Pantır’ın kardeşi Molla Yusuf’la evlenir. Molla Yusuf’tan iki
kızı olur: 1. (Anakız), Sansar karısı, Gecereme’de. 2. Fatma (Yirikkız)
Fersin’de Mustafa Dayı eşi. Oğulları Deli Ali var. Yusuf askere gider. Askerden
künyesi gelir. (Künyenin buradaki anlamı, ölüm haberi) 1. kocası Yusuf’un
künyesi gelince de 2. kocası Belenköy’den Sakar Mahmut ile evlenir. Mahmut’tan
kızı Hürü olur. Hürü Belenköy’den Karmaz ile evlenir. (Bak, Yirikoğlan el)
Çıtırak 2. kocası Sakar Mahmut da ölünce Gecereme’den çobanı Saplı Ramazan ile
evlenir. Saplı ile evliliğinden Ahmet (Deli Ahmet) olur. Saplı’nın babası ise
Gecereme’den Emir Ahmet’tir. Deli Ahmetgile ırmak kenarındaki araziler ve kale
Emir Ahmet’ten kalmıştır.
MUSTAFA KOCAKÇA (AKÇA MUSTAFA’SI)
Eşi: Fetiş. (Saraçlı’dan gelmiş.)
Çocukları:
1. Seyit Ali Kocakça
2. Mehmet Kocakça (Kısaca)
3. Yusuf Kocakça (Tülüce)
AKÇA MUSA’SI
Akça oğlu Musa’yı Medresede okutmuş, iyi bir eğitim almasını
sağlamıştır. Okumuş biri olarak köylülere farklı bilgiler okuyarak, anlatarak
onların ufuklarının genişlemesine katkıda bulunmuştur. Onu dinleyenler hayretle
anlatırlar. “Musa dede kitaptan okurdu, gökte demirden kuşlar uçacakmış. İstanbul’da
bir adam konuşacak, buradan dinlenecekmiş…”
Antalya Milletvekili Rasih Kaplan ile aynı sınıfta okuduklarını,
derslerinin onun derslerinden iyi olduğu halde elinden bir tutan olmadığı için
bir devlet dairesine oturamadığından yakındığını söyleyenler de var.
MUSA AKÇA (AKÇA MUSA’SI) (1885 – 15.02.1948)
Eşi: Fatma Akça (Fersin’li Ebe)
Çocukları:
1. Mustafa (Deli Hacı) (1339 – 13.03.1973)
2. Zeynep (1323 – 16.03.1976) Mehmet Karakaya (Kara
Mehmet) eşi
3. Şerife (Sarıkız), Mustafa Kocademir (Gocuş) eşi
4. Dudu, Mustafa Kocaakça
(Tülüceoğlu) eşi
5. Osman (Küçük Osman) (1922 –
23.01.1989)
YUSUF KÜÇÜKAKÇA (HÖKE YUSUF)
1. Eşi: Emine, Erenyaka’dan Topal’ın kızı (1304 – 14.12.1943)
Çocukları:
1. Mehmet Ali
2. Abdullah
3. Mustafa (Karaca)
4. Şerife, Deli Hacı eşi
5. Fatma, Seyit Ali eşi
6. Eli, Ahmet Ali Koç eşi.
2. Eşi Hatice (Koca Hatice) (1325 – 1997)
Çocukları:
1. Mustafa
AKÇA MUSTAFA’SI ÇOCUKLARI
SEYYİT ALİ KOCAKÇA
Eşi: Fatma (Koca Fatma), Höke Yusuf kızı (1913 – 1989)
Çocukları:
1. Havana
2. Meryem, Mahmut Vural 1.
eşi
MEHMET KOCAKÇA (KISACA) (1321 –
12.08.1968)
Eşi: Şerife, İbrahim Küçükdemir (Kara İbrahim) kızı (1316 – 20.02.1979)
(Kısaca eşi Şerife ilkin Koca Mehmet oğlu Osman ile evlenmiş. Bu
evlilikten, Efe’nin hanımı Mümüne
Küçükdemir doğmuş. Osman Aslan askerde ölünce Şerife Kısaca ile evlenmiş.
Çocukları:
1. Mehmet (1926 – 20.12.1972)
2. Ayşe, Yusuf Güngör eşi
3. Fatma, Osman Akça eşi
4. Havana, Yusuf Karakaya eşi
5. Emine, Ahmet Özdemir eşi
YUSUF KOCAKÇA (TÜLÜCE) (1317 – 1974)
Tülüce Emmi’yi hatırlarım. Köyde yeni bir ev yapılınca yardım için
tellal çağırırdı. Yeni evin olmayan kapısına bir ip gerilir, komşular yardım
olarak ne getirdiyse bu ipe asılırdı. Tülüce Emmi de her yardım için bir tellal
çağırırdı.
“Felanca yardım için bir çul getirdi… Felanca yardım olarak bir çuval
getirdi… Allah verene de bereket versin vermeyene de. İlle de verene çoook
bereket versin!...”
Tülüce Emmi güçlü kuvvetliydi de. Köyde en iyi taş kıran oydu. Gücünü
kuvvetini kötülük için kullanmazdı. Taş kırmasını bilirdi ama kalp kırmasını
bilmezdi.
Eşi: Fatma (Karakız) Molla İbrahim kızı (1316 – 1972)
Çocukları:
1. Mustafa (Tülüc’oğlu) (1337 – 27.03.1996)
2. Ayşe (Molla Ali oğlu) Mehmet Güzel eşi)
3. Hatice, (Demirci) Mehmet
Çalı eşi
4. Raziye, Musa Küçükakça eşi
5. İbrahim (Kara İbrahim)
6. Osman
AKÇA MUSASI’NIN ÇOCUKLARI
MUSTAFA AKÇA (DELİ HACI) (1339 – 13.03.1973
Eşi: Şerife, Yusuf Küçükakça (Höke Yusuf) kızı. Çocukları olmamıştır.
Deli Hacı adı duyulunca aklımıza hemen Soğuksu kaynak suyunun köyümüze
getirilmesi gelir. Onun adı Soğuksu ile özdeşleşmiştir. Köyün ileri
gelenlerine: “Bana yardım edin, bu suyu getirtmek için bütün malımı mülkümü
vereceğim. Hatta gerekirse sırtımdaki şu kirli habayı bile satıp
vereceğim.” dediğini onu tanıyan herkes
hatırlar.
OSMAN AKÇA (KÜÇÜK OSMAN) (1922 – 23.01.1989)
Eşi: Fatma, Mehmet Kocakça (Kısaca) kızı
Çocukları:
1. Hava (Öldü.)
2. Şerife, “
3. Durdu “
4. Musa
5. Esme, Hasan Kocademir eşi
6. Mehmet
7. İbrahim
8. Fatma – Gazipaşa’dan evli.
9. Ayşe, Veli Özer eşi
HÖKE YUSUF’UN ÇOCUKLARI
MEHMET ALİ KÜÇÜKAKÇA (1323 - 09.06.1988)
Eşi: Ayşe, Molla İbrahim kızı (1318 – 28.09.1991)
Çocukları:
1. Emine, İbiş Özer eşi
2. Musa
3. Şerife, İbrahim Kara eşi
4. Menevşe, Yusuf Koç eşi
5. Mustafa
6. Yusuf
MUSTAFA KÜÇÜKAKÇA (KARACA)
Eşi: Hamış, Molla Mehmet kızı
Çocukları:
1. Ayşe, Yusuf Arıcı eşi
2. Zeynep, Ahmet Ali Karakaya
eşi
ABDULLAH KÜÇÜKAKÇA
Eşi: Hamış, Molla Mehmet kızı.
Çocukları:
1. Mehmet (Gök Mehmet)
2. Emine, Ali Kara eşi
...
