AHMETLERÄ°N KURULUÅž ÖYKÜSÜ
ÖZET
Ahmetler Köyü Nasıl Kuruldu?
Mustafa KOÇ
Antalya, Manavgat, Ahmetler
Önceleri Alanya'ya, Akseki'ye ve büyük veba salgını sonunda artık tarihten silinmiÅŸ olan Çöngere nahiyesine baÄŸlı bir köy olan Ahmetler, bölgenin en eski köylerinden biridir.
Köyümüz; coÄŸrafi özellikleri, sosyal iliÅŸkileri ve kültürel yönden Akseki'ye daha yakın olmasına karşın konumu ve ulaşım olanakları dikkate alınarak cumhuriyet döneminde Manavgat'a baÄŸlanmıştır.
Köyümüzün ilginç kuruluÅŸ öyküsü hakkında bilinenler kısaca ÅŸöyle:
Üç Ahmet
Cesaret, Adalet, Asalet!..
Köyümüzün ilk olarak Horasan'dan gelen Ahmet adlı üç çoban tarafından kurulduÄŸunu bilmeyen yok. Biri "cesareti", biri "adaleti" biri de "asaleti" temsil eden Ahmet adlarındaki üç çoban tarafından kurulduÄŸu biliniyor.
Ancak Horasan erenlerinden Mevlana ile Hacı BektaÅŸ Veli'nin ve Yunus Emre’nin hemÅŸehrisi olan bu üç Ahmet'in de bu evrensel Türk büyüklerinin genlerini buraya taşıdıklarını da unutmayalım.
Bugünkü yere kurulmadan önce Ahmetler'in dört beÅŸ yere konduÄŸunu, çeÅŸitli nedenlerle önceki köy yerlerini terk ederek yeni yerleÅŸim yeri kurduklarını biliyoruz.
Manavgat Ovasından GoramÅŸa’ya…
Tarihteki büyük Türk göçü sırasında Orta Asya’dan, Türkistan’ın Horasan bölgesinden göçüp gelen Türk boylarından olan atalarımız, ilk olarak Manavgat’ın ÇavuÅŸköyü, Uzunlar ve Hacıobası köyleri arasındaki toprakları yurt edinmiÅŸler.
Osmanlı arÅŸivlerinde Ahmetler için 1500’lü yıllara ait kayıtlara rastlandığına göre bu göçlerin en yakın 1400’lü yıllarda gerçekleÅŸtiÄŸini söyleyebiliriz.
Göçlerle gelerek bu bölgeye yerleÅŸen Ahmetler köylülerinin ataları sıcaktan, sivrisinekten ve sıtmadan korunmak için oradaki zengin tarım alanlarını, topraklarını terk ederek yukarılara, Toroslara çekilmiÅŸler.
Anlaşılıyor ki göçebe hayatında toprak sahibi olmanın fazla bir önemi yok. Buna raÄŸmen Ahmetler köylüsü, ilk yerleÅŸtiÄŸi bölgede bir süre yaÅŸayıp kendilerine ait topraklar, tarlalar ve oba yerleri edindi. Toprak ve tarım iÅŸleri daha çok yerleÅŸik düzene geçildiÄŸinde önem kazanmış. Bugün bile aÅŸağı bölgelerde Ahmetler’in adıyla anılan ve o dönemden kalan topraklar vardır.
Akseki'den Manavgat'a giderken Toroslardan sahile inildiÄŸinde karşımıza çıkan Hacıobası köyü yakınlarındaki bu araziler, resmi tapu kayıtlarında bile "Ahmetler Bükü" olarak geçer. Ahmetler Kapuzu ırmağının ovaya indiÄŸi yerde, Hacıobası köyünden önce Kapız Çayı köprüsü vardır. Bu köprünün adı 1960’larda bile Ahmetler Bükü Köprüsüydü. O civarındaki arazilerin bir bölümü yakın zamana kadar Ahmetlerlilerin üzerinde tapulu olduÄŸunu da kaydedelim.
Ayrıca, köylüler bu bölgeyi terk ettikten sonra vaktiyle buradaki bir tarlanın "bir top bez, bir top dokuma alaca" karşılığında satıldığı anlatılır. O zamanlarda bir top bez, acaba kaç dönüm tarla ederdi kim bilir? Bu olay, göçebeliÄŸin toprak sahibi olmaya yeteri kadar deÄŸer vermediÄŸinin de açık bir göstergesi.
Serin yaylalarda yaÅŸama alışkanlığı olan bu insanlar, buradaki sıcak iklime bir türlü alışamamış. Yaz aylarında Akseki taraflarındaki yaylaya göç etseler de köyde kalanlar, Manavgat ovasının sıcaklarıyla ve hastalıklarla baÅŸ edememiÅŸler. Zamanla sivrisinek istilası ve sıtma hastalığının yaygınlaÅŸması, onların yeni bir yurt aramasına neden olmuÅŸ. Bu düÅŸünceyle yaÅŸadıkları verimli toprakları terk ederek çeÅŸitli yerlere konmuÅŸlar. Bu durum aslında göçebe kültürünün de bir sonucu.
Biz Türkler, zaten tarih boyunca göçüp durmuÅŸuz. Durmadan göçüp yeni yerler keÅŸfetmeyi seven bir milletiz. Aslına bakarsanız millet olarak hala göçüyoruz; hala yazlık ve kışlık evlere sahip olma huyunuz devam ediyor. Genel olarak da bugün dünyanın her köÅŸesinde "Çılgın Türklere" rastlayabilirsiniz. Her ne kadar birçokları ekmek kavgası için dünyanın köÅŸe bucağına savrulmuÅŸ olsalar da bu bile bir göçme, yer deÄŸiÅŸtirme ve yeni yurt edinme alışkanlığıyla ilgili olabilir.
Bütün bunlara raÄŸmen Ahmetler, çok eski bir göçebe kültürüne sahip olsa da ilk zamanlardan beri yerleÅŸik düzeni de sürdürme geleneÄŸi var. Büyük olasılıkla yerleÅŸik düzene geçen en eski yörük köylerinden biridir Ahmetler.
Ä°ÅŸte atalarımız, sıcak iklim koÅŸullarından kaçarak bugünkü köyün olduÄŸu bölgeyi daha yüksek bir yerleÅŸim yeri olarak seçmiÅŸler. O zengin toprakları terk eden atalarımız, önce GoramÅŸa'da sonra da Köyönü, AÅŸağıköy ve TaÅŸ Harman’da yerleÅŸik düzen kurmuÅŸlar.
Åžimdi yeri bile bilinmeyen Çöngere nahiyesiyle birlikte birçok köyün büyük bir veba salgını nedeniyle ortadan kalktığı; bu veba salgınında Ahmetlerin de etkilendiÄŸi ancak yeniden toparlanarak sonradan daha yukarılara çekilerek bugünkü köy yerine yerleÅŸtikleri bilinmektedir.
***
Not:
Ahmetler'in tarihi geçmiÅŸiyle ilgili daha geniÅŸ bilgi aiçin "Sosyal Tarih" baÅŸlıklı menüde "Ahmetler'in Tarihçesi" bölümüne de bakabilirsiniz.
Ahmetler'in Tarihçesi - 1. Bölüm
Ahmetler'in Tarihçesi - 2. Bölüm
Ahmetler'in Tarihçesi - 3. Bölüm
